Thema 2

Afval en Grondstoffen

doelen

80% afvalscheiding in 2026
Sturen op kwaliteit grondstoffen

Rd4 ontzorgt gemeenten in afvalbeheer.

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het afvalbeheer. Rd4 ontzorgt gemeenten en inwoners hierbij met haar kennis, slagkracht en schaalgrootte. Ook in de aankomende roerige jaren zal Rd4 met een regionale aanpak de afvalprestatie helpen verbeteren. Kostenbeheersing in combinatie met voldoende service en draagvlak voor verandering zijn hierbij randvoorwaarden.

Het doel dat hierbij past:

  • Afvalprestatie: 80% afvalscheiding per 2026
  • Sturen op kwaliteit grondstoffen: minder stoorstoffen op GFT, PMD en textiel.

Context

De gemeenten van Rd4 hebben de afgelopen jaren met veel succes gewerkt aan het terug-dringen van huishoudelijk restafval en zoveel mogelijk scheiden aan de bron. Hier willen we uiteraard verder op verbeteren. Een goede afvalscheiding is bovendien een belangrijke voorwaarde om de transitie naar een circulaire economie te realiseren.

In de komende periode wordt een doeltreffend afvalbeheer steeds belangrijker. Enerzijds nemen de wettelijke en beleidsmatige eisen verder toe. Denk daarbij onder andere aan de landelijk uitgesproken doelstellingen (Van Afval Naar Grondstoffen). Anderzijds zien wij een stagnatie op de verwerkingsmarkt. Tegelijkertijd zien wij een groeiend milieubewustzijn bij de burger.

De komende jaren houden wij rekening met diverse maatregelen, die het afvalbeheer zullen beïnvloeden. Denk daarbij aan een aanscherping van producenten-verantwoordelijkheid, scherpere acceptatie eisen, stijgende verbrandingsbelasting, commerciële retoursystemen en introductie van nieuwe (verwerkings- en inzamel) technologie.

Strategie

Ondanks een landelijk verbeterde afvalprestatie is een forse stijging in de kosten voor afvalbeheer te verwachten. Zonder (aanvullende) maatregelen zou dit resulteren in stijgende kosten voor de burger met gemiddeld € 12,- per aansluiting. Burgerparticipatie zal deel uitmaken bij het uitwerken van de nieuwe beleidskeuzes. Juist in deze periode is een gezamenlijke aanpak wenselijk: om grip te blijven houden op kosten en toch te verbeteren in afvalprestatie.

Met onze kennis en expertise stimuleren wij een regionaal afgestemde beleidsaanpak, maar dwingen deze niet af. De gemeenten bepalen in dit beleidsterrein individueel het tempo. Dit uiteraard zoveel mogelijk binnen de bestaande inzamelstructuur en met een gezonde balans tussen kosten, service, milieu en werkgelegenheid.

Voor onze regio zien wij mogelijkheden om de afvalscheiding te verbeteren. Dit willen wij in de komende jaren bereiken zonder (grote) aanpassingen in de inzamelstructuur. Juist in deze roerige en onzekere periode is het verstandig om grote aanpassingen in de inzamelstructuur te voorkomen. Wij zetten vooral in op optimalisatie en stimuleren van gewenst afvalgedrag bij de burger (met communicatie, serviceprikkels en - op maat - prijsprikkels).

Gedurende deze planperiode geven wij ook meer aandacht aan kwaliteit en circulariteit in de grondstofketen (van ontdoener tot hergebruik). Dit is nodig om de verwerkingskosten beheersbaar te houden.

Onze collega: Kevin

Onze collega: Kevin

Doelstelling

Per 2050 is Nederland volledig circulair. Op eigen kracht kunnen Rd4 en gemeenten het VANG-doel van 30 kg/inwoner niet realiseren. Focus van Rd4 ligt op het voorbereiden en bewegen/ondersteunen van de gewenste verandering. Uitgaande van een regionale aanpak is het volgende doel bereikbaar: 80% afvalscheiding per 2026. Het scheidingspercentage is gebaseerd op de landelijke definitie afvalscheiding: fijn en grof restafval (inclusief leegstand).

Dit doel moet worden gecombineerd met het voorkomen van afkeur van grond stofstromen door de verwerker. Ook is daarbij aandacht nodig voor mogelijk ontwijkgedrag, waardoor er bijvoorbeeld meer illegale dumpingen kunnen ontstaan. Tot slot vraagt dit doel om meer preventie. Specifieke stromen (zoals oud papier en voedselverspilling) bieden hiervoor mogelijkheden.

Indicatoren

Naast het hoofddoel van ontwikkeling van onze faciliteiten sturen wij ook op:

  • Ontwijkgedrag: 50% reductie meldingen (t.o.v. 2020)
  • Kostenbeheersing: reductie grofvuil en inzetten op betere afvalscheiding op milieuparken
  • Preventie: grondstoffen in 2026 (t.o.v. 2020) 15% minder papier op de totale hoeveelheid afval en grondstoffen

Strategische activiteiten

Rd4 richt zich de komende jaren op de volgende strategische activiteiten:

  • Regionaal Grondstoffenplan, gericht op 80% afvalscheiding. Opstellen en uitvoeren van een nieuw beheerplan voor afval en grondstoffen. Vanuit één beleidsvisie en één inzamelsysteem. Burgerparticipatie maakt deel uit van dit proces

  • Ontwikkelen van beleidsinstrumentarium: gerichte(re) inzet op afvalgedrag burger en serviceprikkel. Inzetten op gedrag beïnvloedende voorlichting en educatie: preventie en voorkomen van ontwijkgedrag

  • Inzamelstructuur: kleinschalig, op maat invoeren omgekeerd inzamelen (vraag gestuurd)

  • Logistiek: verdergaande mechanisatie (ondergronds en GFT-hoogbouw) en flexibilisering inzameling, vermindering arbeidsbelasting medewerker

  • Innovatie: inzet op pilots ‘inzamelen op afroep’ en participatieve projecten, gamification (inzet van spelprincipes in het afvalbeheer), data-analyse

  • Informatie: dashboard (sturen op KPI’s), waarmee de ontwikkelingen van ontwijkgedrag (indicator) en kwaliteit grondstoffen (indicator) gevolgd kunnen worden