Onze gezamenlijke uitdaging voor de toekomst: geen afval meer en een oneindig hergebruik van grondstoffen

Onze gezamenlijke uitdaging voor de toekomst: geen afval meer en een oneindig hergebruik van grondstoffen.

Dat is wat we ons bij een zogenoemde circulaire economie moeten voorstellen. Het begrip circulair omvat de manier waarop we met grondstoffen omgaan, de aandacht voor duurzame materialen én het streven naar de hoogste efficiëntie. Nederland heeft zich zelfs als doel gesteld om vanaf 2050 volledig circulair te zijn, en hier willen we met ons nieuwe strategisch meerjarenplan een bijdrage aan leveren.

We staan aan het begin van de transitie

Op dit moment zijn we met ons allen nog niet zo circulair bezig. We maken deel uit van een weg- werpmaatschappij, waarin slechts een gedeelte van ons afval wordt gerecycled. We zitten namelijk midden in de transitie van een lineaire naar een circulaire economie. Een transitie die veel operationele uitdagingen kent en - zeker in de overgangsfase - ook financiële consequenties.

Gemeenten hebben hier de afgelopen jaren op geanticipeerd door de invoering van nieuw, op het circulaire gedachtegoed afgestemd, afvalbeleid. Echter, alleen met een nieuw afvalbeleid komen we er niet. Nog steeds gebruiken we voor het produceren van een product talloze soorten materialen door elkaar. En dan wordt het moeilijk om deze netjes van elkaar te scheiden om er weer een nieuw product van te maken. Ook wordt aan het eind van de levenscyclus een product nog te vaak als afval afgedankt, in plaats van het te repareren of hoogwaardig te recyclen. Dat is zonde, want we moeten ons realiseren dat veel gebruikte grondstoffen eindig zijn: het raakt een keer op.

Willen we omschakelen naar een circulaire economie dan vraagt dit de komende jaren om meer. Zeker als we ons realiseren dat we ons aan het begin van de transitie bevinden. De circulaire economie staat nog altijd pas in de kinderschoenen.

Vanaf vandaag werken aan onze toekomst

Gelukkig gloort er licht aan de horizon. Zo zijn er steeds meer innovatieve initiatieven voor een efficiënter gebruik van materialen en grondstoffen. Ook vanuit de overheid komen er steeds meer initiatieven om het circulaire proces te stimuleren en te ondersteunen. Naast het verstrekken van subsidies wordt er steeds meer wet- en regelgeving ingevoerd, die gericht is op het stimuleren van de circulaire economie. Denk hierbij aan het heffen van belastingen op het verbranden van afval en het invoeren van wet- en regelgeving, waarbij bedrijven worden verplicht om producten (deels) van gerecycled materiaal te maken.

Willen we voorbereid zijn op de transitie naar een circulaire economie dan moeten we als Rd4 nú de juiste keuzes maken. En daarvoor ook onze interne organisatie op voorbereiden: denk daarbij aan het slim omgaan met data, het versterken van de bewustwording bij onze medewerkers en stakeholders en het organiseren en borgen van kennis en kunde.

Met het nieuwe Strategisch Meerjarenplan 2022-2026 zetten wij de noodzakelijke stappen. Het betreft een herijking van onze bestaande strategie: met een goede balans tussen maatschappelijke en bedrijfsmatige doelstellingen. En gebaseerd op onze kernwaarden als fundament. In het plan houden wij verder rekening met de geldende Europese en landelijke kaders en hierop afgestemde eigen duurzaamheidsambities. Hiermee kunnen we de komende jaren verder bouwen aan een op de toekomst voorbereide, krachtigere organisatie.

Circulaire economie zichtbaar en bereikbaar maken

De vraag wanneer we met ons allen volledig circulair zijn is moeilijk te voorspellen. Het begint allemaal met bewustwording om vervolgens in een stroomversnelling te geraken. In ons plan is bewustwording dan ook een belangrijk aandachtspunt.

Met ons plan willen we de bewustwording intern en extern versterken, waaronder ook die van onze burgers (lees: ‘de consumenten’). Want als de consument bewuster wordt, zal dit invloed hebben op zijn gedrag van consumeren en afdanken van producten en ook op het produceren van producten. We zijn ons ervan bewust zijn dat we hiermee nog een lange weg te gaan hebben en dat de planperiode van 5 jaar onvoldoende is om dit te bewerkstelligen.

Maar misschien moeten we klein beginnen. Zie ons geplande initiatief om het circulaire gedachtegoed uit te dragen in onze kringloopwinkels en milieuparken. Als we (als burgers) een tweedehands trui of boek kopen dan zijn we al circulair bezig. Je geeft een product op die manier een tweede, derde, of zelfs vierde leven. En daarmee voorkomen dat een product op de afvalberg eindigt, is natuurlijk super.

Rest mij iedereen te bedanken die heeft meegewerkt en bijgedragen aan het tot stand komen van dit plan. Dankzij een brede aanpak in 2020 kan het plan rekenen op een groot draagvlak bij onze medewerkers en de diverse stakeholders. Dit biedt perspectief voor de toekomst en maakt ons samen steeds slimmer.